بررسی همبستگی سطح سرمی فریتین و عملکرد قلبی قابل ارزیابی با اکوکاردیوگرافی در بیماران بتاتالاسمی ماژور

مقدمه : بیماری قلبی علت اولیه مرگ در بیماران تالاسمی است. و درمان آهن زدایی ممکن است از اختلال عملکرد میو کارد و مرگ زود رس ناشی از بیماری قلبی در این بیماران جلوگیری نماید. با وجود درمان آهن زدایی کافی هنوز هم عملکرد میوکارد در نتیجه رسوب آهن و فیبروز وآنمی مزمن تحت تأثیر قرار میگیرد. در موارد بالینی از سطح سرمی فریتین برای ارزیابی اثر درمان آهن زدایی استفاده می شود. در چند مطالعه اختلال عملکرد دیاستولیک بطنی معمولاً قبل از اختلال عملکرد سیستولیک متأثر می شود. با وجود اینکه سطح فریتین سرم بصورت شایع جهت ارزیابی شدت افزایش بار آهن استفاده می شود، هدف مطالعه ما بررسی همبستگی بین سطح سرمی فریتین و پارامترهای داپلر اکوکاردیوگرافی وتلاش در جهت کشف زودرس اختلال عملکرد قلب می باشد. روش کار: کلیه بیماران بتاتالاسمی ماژور وابسته به تزریق خون بالای 2 سال مراجعه کننده به بیمارستان امیرکبیر اراک در این مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات بیماران شامل سن، جنس، سن شروع تزریق خون، سن شروع تزریق دسفروکسامین، مقادیر دسفروکسامین مورد استفاده، فاصله تزریق خون ، میانگین سطح سرمی فریتین سه ماه متوالی ، و نتایج اکوکاردیوگرافی شامل: lvef (ejection fraction) e/a (early & late peak of flow velocity), fs (fractional shortening) ، در پرسشنامه اطلاعاتی بیماران تالاسمی ثبت شدند . اکو کاردیوگرافی توسط یک نفر متخصص قلب و عروق و توسط دستگاه اکو کاردیوگرافی مستقر در بیمارستان امیرکبیر اراک انجام میشود سطح سرمی فریتین به روش elisa توسط دستگاه reader awek ness eli sa ساخت کشور آمریکا – در یک آزمایشگاه و همزمان با انجام اکو کاردیوگرافی بصورت ناشتا انجام میشود.پس از جمع آوری اطلاعات، آنالیز آماری داده ها توسط نرم افزار spss version16 انجام شد.با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون ،همبستگی سطح سرمی فریتین و تک تک شاخص های اکوکاردیوگرافی محاسبه و معادله ضریب همبستگی مشخص شد. 05/0 p value < از نظر آماری معنی دار تلقی شد. نتایج: در این مطالعه 66 بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور مورد مطالعه قرار گرفتند که شامل34دختر (5/51%) و 32 پسر (5/48%) بودند. محدوده سنی بیما ران 46-3 سال، mean 1/9 ± 5/19 بود. محدوده سنی شروع تزریق خون حداقل 4 ماه و حداکثر 15 سال بود، میانه سن شروع تزریق خون 6/20 ماهگی بود. فواصل تزریق خون بیماران 60 -18 روز ،mean 5/7 ± 1/28 بود سن شروع درمان ترکیبات شلاتور (دسفروکسامین) 17-1سالگی،mean 7/3 ± 7/4 بود. مقادیر دسفروکسامین مصرفی بیماران با استفاده از پمپ دسفروکسامین بر حسب وزن5/13±9/27 mean بود. محدوده میانگین سه ماهه سطح سرمی فریتین بیماران بین 8333 -203 نانوگرم در میلی لیتر بود وmean 1/1748 ± 3/1912 نانوگرم در میلی لیتر بود.از 66 بیمار مورد مطالعه 49 بیمار سطح فریتتین آنها کمتر از 2500 نانوگرم در میلی لیتر و13 بیمار بین 2500 تا 5000 نانوگرم در میلی لیتر و 4 بیمار نیز سطح فریتین آنها بیشتر 5000 نانوگرم در میلی لیتر بود. در این مطالعه همبستگی واضحی بین فریتین و پارامتر های اکو کاردیو گرافی شامل ef,e/a,fs بافت نشد. اما بین متغیر سن و فاصله تزریق خون ، بین متغیر سن و شروع شلاتورتراپی همچنین بین متغیر سن شروع تزریق خون و شروع شلاتور تراپی و بین متغیر سن شروع تزریق خون و فاصله تزریق خون ارتباط معنی دار و مستقیم یافت شد. نتیجه گیری : در این مطالعه در می یابیم تنها از طریق اندازه گیری سطح سرمی فریتین نمیتوانیم پیش بینی دقیقی از عملکرد قلبی بیماران داشته باشیم و فریتین سرم نمی تواند نشان دهنده بار آهن قلبی باشد. با توجه به در دسترس بودن اکوکاردیوگرافی باید جهت پیگیری بیماران علاوه بر چک سطح فریتین سرم ، بررسی اکو کاردیوگرافی هم انجام دهیم تا از وقوع سیدروز میو کارد پیشگیری کنیم .